Czujesz się bez przerwy zmęczona, senna, przybywasz na wadze, masz kłopoty z koncentracją, z włosami, z paznokciami… A może warto sprawdzić, co się dzieje z tarczycą.
Ten niewielki gruczoł dokrewny, znajdujący się miedzy żuchwą a obojczykiem, potrafi nieźle dać się nam we znaki. Jeśli wydziela za mało hormonów, człowiek czuje się jak śnięta ryba. Jeśli wydziela ich za dużo – jest tak nerwowy, że trudno z nim wytrzymać. Co gorsza, kłopoty może sprawiać nawet wtedy, kiedy poziom hormonów utrzymuje się w normie.
Co czwarta kobieta w Polsce ma wole, czyli powiększoną tarczycę. Przyczyna jest prozaiczna – organizm otrzymuje za mało jodu. Wiadomo, że najwięcej znajduje się go w rybach morskich, a ponadto w mleku, wołowinie, ciemnym pełnoziarnistym pieczywie, tylko że tak niewiele osób w Polsce odżywia się naprawdę zdrowo.
Szczególnie warto uczulić na problemy związane z tarczycą młode kobiety. które zamierzają mieć dzieci. Wszystkie składniki niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu dostarcza mu organizm matki. Hormony tarczycy są tu niezwykle ważne – ich niedostatek w ostatnich tygodniach ciąży nieuchronnie prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. W rzeczywistości nie zdarza się to zbyt często, organizm matki mobilizuje bowiem wszystkie swoje siły, żeby nie dopuścić do upośledzenia. Często za cenę własnego zdrowia. Co piąta kobieta po urodzeniu dziecka ma już wole.
Wole to pierwszy sygnał niedoboru jodu, niezbędnego do wytwarzania hormonów tarczycy. Jeśli w porę nie uzupełni się braków, można się spodziewać dużo poważniejszych problemów. Na przykład zaburzeń w gospodarce tłuszczowej, w efekcie rozwoju miażdżycy, a po latach może i zawału serca. Ponadto złego samopoczucia. Człowiek łatwo się męczy, nie może się skupić, jest mało aktywny, rzec by można apatyczny. Zupełnie jakby miał niedoczynność tarczycy choć poziom hormonów pozostaje prawidłowy. Co więcej, wole po pewnym czasie przekształca się w wole guzowate i wtedy często rozwija się nadczynność tarczycy. Ponadto wole guzowate jest dobrym podłożem do powstania nowotworu.
Wniosek wypływa stąd oczywisty – wole trzeba od razu leczyć, nawet wtedy gdy nie odczuwamy żadnych dolegliwości. W ciągu pierwszych dwóch, trzech lat leczenie polega na podawaniu jodu oraz hormonu tyroksyny i po takiej kuracji tarczyca znów pracuje tak, jak powinna. Jeśli jednak w tym okresie zlekceważy się chorobę, potem często będzie konieczna operacja.
Wiele osób sądzi, że tarczycą koniecznie powinien zająć się lekarz endokrynolog. To nie jest prawda. Wole obojętne, czyli takie, któremu nie towarzyszy ani niedoczynność, ani nadczynność tarczycy, może z powodzeniem leczyć internista. Tym bardziej że dziś już bez żadnych kłopotów laboratoria medyczne oznaczają we krwi poziom hormonu TSH, który można by nazwać nadzorcą tarczycy. A jest on bardzo czułym wskaźnikiem rozpoczynających się kłopotów.
Zdarza się, że wole powstaje wcale nie z powodu braku jodu. Bywa, że następują zmiany w wytwarzaniu hormonów przez organizm dlatego, że spożywamy zbyt dużo pokarmów wolotwórczych, na przykład kapusty czy buraków.
Najlepszym sposobem zapewnienia organizmowi tyle jodu, ile potrzebuje, jest systematyczne używanie jodowanej soli. Lekarze zalecają również stosowanie w miarę potrzeby pigułek zawierających jod, które można nabyć w aptekach bez recepty.
Znacznie rzadziej niż wole obojętne zdarza się nadczynność lub niedoczynność tarczycy. Są to bardzo poważne choroby, u których podłoża leżą zaburzenia w wydzielaniu hormonów tarczycy. Cierpi na tym i układ krążenia, i układ pokarmowy, i mięśnie – właściwie cały organizm. Również kłopoty z zajściem w ciążę mogą być z tym związane. Właśnie dlatego z leczeniem obu schorzeń nie można zwlekać ani minuty, a zająć się tym powinien endokrynolog.
Nadczynność tarczycy objawia się przede wszystkim:
- chudnięciem,
- nadmiernym pobudzeniem nerwowym,
- zwiększoną potliwością,
- drżeniem rąk,
- zadyszką,
- kołataniem serca,
- wzmożonym pragnieniem,
- błyszczącymi oczami,
- ciepłą i bardzo gładką skórą.
Często zdarza się też:
- bezsenność,
- łysienie,
- stany podgorączkowe,
- biegunka,
- wytrzeszcz oczu.
Niedoczynność tarczycy objawia się przede wszystkim:
- spowolnieniem psychicznym,
- osłabieniem,
- przybywaniem na wadze,
- obrzękami twarzy i powiek,
- ciągłym marznięciem,
- chrypką,
- suchą, pogrubiałą i szorstką skórą.
Ponadto zdarza się:
- wypadanie włosów,
- kruchość paznokci,
- przerzedzenie brwi,
- zaparcia.
