Bazylia eugenolowa Uprawiana jest w celu pozyskiwania z zielonej masy olejki eterycznego, w którego skład wchodzą: eugenol (do 70%), metylochawikol, kamfora i ocymen. Olejek eteryczny i czysty eugenol używane są w perfumerii i przemyśle spożywczym jako środek aromatyczny, a także jako surowiec do pozyskiwania waniliny. Eugenol stosowany jest w praktyce dentystycznej jako środek dezynfekcyjny i dezodorant.
W krajach tropikalnych i subtropikalnych zastosowanie praktyczne znajdują jeszcze następujące gatunki bazylii: O. canum Sims. (z l ha uzyskuje się 50 kg olejku zawierającego 30—35% kamfory); stosowany jest w postaci naparu przy stanach gorączkowych (zapach odstrasza moskity); O. kilimandsharicum Guerke (w zielu 0,68—3,3% olejku eterycznego w stosunku do suchej masy i 70% kamfory łatwej do wyekstrahowania; bardzo plenny); O. sanetum L. (olejek eteryczny zawiera eugenol; roślina korzenna i lecznicza); O. viride Willd. (olejek eteryczny zawiera do 65% tymolu; roślina lecznicza — przeciw trądowi, nieżytowi nosa i gorączce; insektycyd — zapach liścia roztartego lub suchego rozpylonego odstrasza moskity; przyprawowa — proszek z suchych liści zastępuje pieprz; do sporządzania sałat).
Bazylia wonna Używano jej jako przyprawy, ale i leku, na przykład przy złym trawieniu, skurczach, epilepsji, bólach głowy. Dziś uważa sieją przede wszystkim za doskonałą przyprawę. W krajach południowej Europy jest bardzo rozpowszechniona i lubiana. We Włoszech jest równie ceniona jak origano (lebiodka) i też używana do przyprawiania pizzy, pierożków ravioli i podobnych specjałów kuchni włoskiej.
Bazylia zawiera 0,5 do 1,5% olejku lotnego o bogatym składzie. Ponadto, 5-6% garbników, saponinę, flawonoidy. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego, reguluje trawienie.
Na południu Europy bazylię hodują sobie gospodynie w doniczkach na oknie, by mieć tę świeżą przyprawę pod ręką. Poza tym-rzecz jasna-jest jej tam pełno w ogródkach przydomowych. .
Świeże lub suszone liście bazylii są używane do przyprawiania zup, sałatek, sosów, do mięsa, drobiu, dziczyzny, ryb, a także twarogu, jaj i – koniecznie! do dań z pomidorami lub z pomidorów. Na przykład zupa pomidorowa posypana posiekanymi świeżymi listkami bazylii lub suszoną sproszkowaną bazylią-nabiera wprost zadziwiająco lepszego smaku.
Na południu Francji uważa się, że smak sałaty uszlachetnia dodatek świeżej, posiekanej, lub suszonej, sproszkowanej bazylii. Podobnie oprósza się bazylią fasolkę szparagową lub gotowaną marchewkę- po dodaniu świeżego masła. Rzeczywiście- lepiej i inaczej smakuje. Warto też dodać bazylii do kartoflanki, zupy jarzynowej, rosołu…
Jeśli przyrządzamy jakąkolwiek pieczeń, nie zapominajmy dodać do niej ćwierć łyżeczki suszonej bazylii na 1-1,5 kg mięsa. Pamiętajmy: to jest „królewskie ziele”!
Do mięs, drobiu, ryb można stosować bazylię razem z tymiankiem, rozmarynem i szałwią. Do sosów także i z czosnkiem oraz z lebiodką (migano).
