Kręgosłup to klucz do zdrowia. Dzięki niemu chodzimy i trzymamy się w pionie. Chroni rdzeń kręgowy, którym biegną wszystkie drogi nerwowe zasilające narządy. Jego przerwanie grozi paraliżem, a nawet śmiercią.
Kręgosłup trzyma całe nasze ciało. Musi być sztywny, żeby utrzymać górną połowę ciała. I dostatecznie elastyczny, abyśmy mogli chodzić, biegać, skakać, zginać się. Zdrowy daje sobie z tym wszystkim świetnie radę. Ale jego kondycja w 99 procentach zależy od nas samych. Gdy sztywnieje albo boli, nagle przypominamy sobie, że jest.
Sygnał SOS
Kiedy boli, bierzemy proszki uśmierzające. To najgorsze, co możemy zrobić. Ból zawsze sygnalizuje, że coś nie jest w porządku. Tabletką odcinamy się od tej informacji. Kiedy dziecko ma 12 lat, gwałtownie rośnie. Ale przyrost mięśni nie nadąża za strzelającymi w górę kośćmi, dlatego w tym czasie trzeba szczególnie pilnować prawidłowej postawy przy siedzeniu i chodzeniu. Dbać, aby dziecko nie nosiło plecaka na jednym ramieniu. Koniecznie namawiajmy nasze nastolatki do ruchu i sportu. To jedyna szansa, aby zawczasu wzmocnić dostatecznie mięśnie pleców. Jeśli dziecko skarży się na bóle pleców, należy natychmiast udać się do lekarza, który zaleci odpowiednie ćwiczenia.
Na bóle kręgosłupa pracujemy całe życie. Pierwsze grzechy popełniamy już wobec małych dzieci. Wyjmujemy niemowlęta zbyt często z łóżeczka i nosimy, nie zawsze pamiętając o podtrzymywaniu główki. Starsze dzieci wozimy w wózkach na siedząco, bez podparcia głowy. Nasz kręgosłup potrzebuje ruchu jak powietrza. A my, po ośmiu godzinach pracy przy biurku, odpoczywamy, siedząc przed telewizorem. Wtedy ciśnienie wokół dysku, czyli krążku międzykręgowego, wynosi aż 150 kg. Kręgosłup protestuje bólem, więc ruszamy się jeszcze mniej. To błędne koło.
Jeśli chcesz zapomnieć, że masz kręgosłup, gimnastykuj się każdego dnia. Ćwicz zawsze w dobrze przewietrzonym pokoju. Strój z naturalnego włókna. Bez obuwia. Na podłodze, kocu. Ćwicz na leżąco, każde ćwiczenie powtarzając 20-30 razy. Oto parę przykładów:
- Leżymy na podłodze, nogi ugięte w kolanach, stopy rozsunięte. Wyprostowane ręce przenosimy w górę i za głowę. Wdech. Powrót i wydech.
- Pozycja taka sama, ręce wzdłuż tułowia. Podnosimy głowę, jakbyśmy chcieli obejrzeć nogi. Dotykamy brodą klatki piersiowej.
- Leżymy na plecach. Jednocześnie podnosimy obie nogi zgięte w kolanach, przyciągamy je do klatki piersiowej. To ćwiczenie jest podobne, tylko ręce trzymamy wyprostowane za głową.
- Leżymy na plecach, ręce splecione pod głową. Ugięte w kolanach nogi przerzucamy raz na prawo, raz na lewo. Kolanem ugiętej lewej nogi dotykamy prawego łokcia. I odwrotnie.
- Robimy kołyskę: oba kolana przyciągamy do łokci, głową dotykamy kolan, jeśli możemy, oczywiście.
- Kładziemy się na brzuchu. Głowa na splecionych rękach. Nogi wyprostowane. Głowę odchylamy do tyłu. Odpoczywamy. Znów podnosimy i skręcamy w prawo i w lewo.
Ból nie jedno ma imię
Ale nieraz ból odczuwany w okolicy kręgosłupa nie ma z nim nic wspólnego. Świadczy o schorzeniach innych narządów. Ich unerwienie jest połączone z rdzeniem oraz nerwami wokół kręgosłupa. Dlatego cierpiący żołądek, jelita, macica może „przesyłać” ból w miejsce, które je zasila, w pobliże kręgosłupa. Znane są częste bóle w okolicy łopatkowej kręgosłupa w chorobach wątroby. Na wysokości barków -w dolegliwościach serca. W okolicy lędźwi -gdy źle pracują nerki. Krzyża – w schorzeniach ginekologicznych. Bóle te mają charakter tępy, niezbyt sprecyzowany, bez ostrych granic. W takiej sytuacji dobrze jest skonsultować się z lekarzem ortopedą i wykluczyć możliwość schorzeń narządu ruchu.
Trzymaj pion !
Prawidłowa postawa to kręgosłup ustawiony prosto. Kiedy siedzimy, stoimy, chodzimy głowa nie powinna być przechylona do przodu ani na bok. Ucho, bark i biodro ma znajdować się w jednej linii. Ludzie, którzy tak się trzymają, mają nie tylko ładną sylwetkę, ale mniej męczą się, bo nie przeciążają nadmiernie kręgosłupa. Kiedy człowiek się garbi, boleśnie napinają się mięśnie barkowe. Wypięty brzuch do przodu przesuwa kręgi lędźwiowe i dokuczają bóle krzyża.
Dziesięć dobrych rad
- Śpij na twardym łóżku. Bez nierówności. Najzdrowiej jest na wznak i bez poduszki. Ostatecznie na małym jaśku. Jeśli śpisz na boku, dobra jest poduszka ortopedyczna, bo podpiera głowę i szyje, wyrównując kręgosłup. Gdy masz problemy z odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa, podłóż tam wałeczek.
- Nigdy nie wyskakuj z łóżka gwałtownie. Po obudzeniu, najpierw przeciągnij się na leżąc jak kot.
- Pracując na siedząco, dbaj, aby nad biurkiem zbytnio się nie pochylać. Siedząc na dobrym krześle, stopy oprzyj na podłodze, kolana muszą być powyżej brzegu krzesła. Oparcie ma sięgać dolnej części odcinka piersiowego kręgosłupa. Przerwa co godzina i trochę gimnastyki.
- Odpoczywać najlepiej w ruchu. Gdy to możliwe, na świeżym powietrzu. Relaksuj się tylko w pozycji leżącej na wznak, wtedy kręgosłup jest najmniej obciążony.
- Rób przerwy, jadąc dalej samochodem. Rozciągnij kości. Pozycja prawidłowa to plecy w pionie, głowa oparta o zagłówek. Pośladki tuż przy samym siedzeniu, na wysokości wygięcia lędźwiowego włóż jasiek.
- Gdy podnosisz ciężar z podłogi, zawsze ukucnij. Wstając, napnij mocno mięśnie brzucha, zrób wdech, ciężar jak najbliżej ciała, plecy proste.
- Zbyt ciężkich rzeczy lepiej nie nosić, dobrze więc mieć torbę na kółkach. Jeśli wyjątkowo musisz to zrobić, rozłóż ciężar na obie ręce.
- Nie pierz i nie myj głowy, pochylając się nad wanną na prostych nogach. Uklęknij. Lepiej głowę myć pod prysznicem, stojąc. Jeśli używasz miski, postaw ją wyżej.
- Gdy pielisz ogródek, nie pochylaj się, także ze stołeczka! Sadzić, pleć, zbierać plony wolno tylko na klęczkach, podpierając się jedną ręką o ziemię. Podłóż coś pod kolana.
- Każdy sport można uprawiać, byle bez przesady. Wyczynowy nie ma nic wspólnego ze zdrowiem. Najzdrowsze dla kręgosłupa to pływanie i jazda na rowerze.
