Żywimy rodzinę

Ten kto ciężko pracuje, musi otrzymać produkty wysokoenergetyczne. Na talerzu nastolatka powinno dominować pełnowartościowe białko, przyszłej mamie potrzebny jest wapń, a babci – węglowodany.

Dieta w ciąży i w czasie karmienia

Przyszła matka powinna dopasować swój sposób odżywiania do potrzeb nie tylko własnego organizmu, ale także rozwijającego się w jej ciele dziecka. Nie oznacza to jednak wcale, że musi jeść za dwoje. Przyrost wagi ciała w ciągu całej ciąży nie powinien być większy niż 11 kg. Należy raczej wybierać produkty o mniejszej zawartości tłuszczu (chude mleko, sery, mięso, wędliny), za to bogate w białko, wapń, magnez, cynk i witaminy. Ograniczyć też trzeba do minimum wywołujące zgagę słodycze. Dzienna porcja wypijanych płynów powinna wynosić ok. 1,5 litra z czego pół litra powinno przypadać na mleko (samo, z dodatkiem kakao, przetartych owoców, z miodem). Ostrożnie z solą! Jej nadmiar powoduje odkładanie się wody w organizmie, co obciąż układ krwionośny i serce. Może też prowadzić do nadciśnienia. Poza oszczędnym używaniem solniczki, należy unikać solonych śledzi, wędzonej szynki, topionych serów, solonych orzeszków, salami. W czasie ciąży bezwzględnie należy wykluczyć picie alkoholu (dozwolone jedynie czerwone wino i to w niewielkich ilościach) i poprzestać na 2-3 filiżankach kawy dziennie.

Co dla nastolatka

Rozwijający się w szybkim tempie organizm wykazuje duże zapotrzebowanie na białko (zwierzęce i roślinne), a także wapń, fosfor, miedź i magnez oraz witaminy A, D i C, niezbędne dla prawidłowego rozwoju kośćca oraz zębów i chroniące przed osteoporozą w późniejszym okresie. W codziennym jadłospisie konieczne jest więc mleko i jego przetwory, chude mięso, warzywa, owoce, a także produkty zawierające żelazo: jaja, wątróbka, wołowina, soja, ciemne pieczywo, kasze. Dieta bogata w żelazo ma szczególne znaczenia dla dziewcząt, u których pojawiają się pierwsze miesiączki.

Ograniczyć należy natomiast spożywanie dań typu “fast” – hamburgerów, frytek, hot-dogów, chipsów, które bardzo często zastępują normalne posiłki. Są one bogate nie tylko w nasycone kwasy tłuszczowe (cholesterol!), ale także w cukier, sól, środki konserwujące, różne polepszacze, które mają nikłe wartości odżywcze, a przy tym są bardzo kaloryczne. Podobne właściwości mają słodzone napoje gazowane, typu lemoniady, toniki, coca- i pepsi-cola oraz napoje energetyzujące, takie jak Red Bull. Zawarte w nich substancje, m.in. kwas fosforowy, chinina, kofeina, nie tylko nie wnoszą do diety poza smakiem niczego pozytywnego, ale jeszcze utrudniają przyswajanie przez organizm witamin i mikroelementów pochodzących z wartościowych pokarmów.

Ciężko pracujący

O żywieniu ludzi dorosłych decyduje najczęściej charakter pracy, jaką wykonują. Ciężka praca fizyczna wymaga posiłków bardziej kalorycznych, bogatszych w składniki budulcowe i regenerujące – białko, witaminy, składniki mineralne. Dania wcale jednak nie muszą być obfite i tłuste, ważne, by spożywać je regularnie, najlepiej 5 razy dziennie, i by zawsze zawierały utrzymujące wysoki poziom energii węglowodany – pieczywo, kasze, makaron.

Przyjęło się uważać, że tylko mięso daje siłę, natomiast jedzenie warzyw jest dobre dla kobiet. Nic bardziej błędnego. Warzywa i owoce są niezbędne, choćby po to, by organizm mógł prawidłowo wykorzystać substancje zawarte w innych produktach. Duże ilości zjadanego mięsa prowadzą do otyłości, skąd już tylko krok w stronę największych zagrożeń wieku średniego – chorby wieńcowej, cukrzycy, udaru,stanów zapalnych w stawach.

Dieta dla seniora

W starszym wieku, ze względu na wolniejszą przemianę materii, jadać należy mniej obficie. Również ze względu na mniejszą wydolność przewodu pokarmowego, a zwłaszcza wątroby, należy bardzo ograniczać produkty zawierające dużo tłuszczu zwierzęcego – masło, śmietanę, mięso i jego przetwory, słodycze – czekoladę, ciastka z kremem, a także potrawy smażone. Warto pamiętać, że z żywieniowego punktu widzenia produkty droższe wcale nie muszą być najzdrowsze. Szynkę czy baleron można z powodzeniem zastąpić salcesonem, kaszanką, a jeszcze lepiej plasterkami chudego, gotowanego lub pieczonego mięsa (np. z piersi indyka).

Pożywne śniadanie może się składać z kanapek z margaryną i posiekaną natką pietruszki lub rzeżuchą oraz filiżanki zbożowej kawy z mlekiem. Warto stosować miękkie margaryny, które dadzą się rozsmarowywać na chlebie cienką warstwą; zawarte w nich tłuszcze roślinne chronią serce przed zawałem, a naczynia przed miażdżycą. Źródłem cennych dla zdrowia witamin, soli mineralnych i biopierwiastków mogą być powszechnie dostępne warzywa: marchewka, seler, kapusta – biała i czerwona, świeża lub kiszona, cebula oraz owoce: jabłka, śliwki, porzeczki. Przy kłopotach z gryzieniem można je jadać gotowane lub (owoce) pieczone.